นกเงือกกรามช้าง ดัชนีชี้วัดความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าตาดหมอก

นกเงือกหนึ่งในสี่ชนิดที่พบในผืนป่าอุทยานแห่งชาติตาดหมอก จังหวัดเพชรบูรณ์ นอกจากนกแก๊ก นกเงือกสีน้ำตาล และนกกก ดัชนีชี้วัดความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าตาดหมอก

นกเงือกกรามช้าง หรือ Wreathed Hornbill (ชื่อวิทยาศาสตร์ Rhyticerus undulatus) หรือที่หลายคนเรียกกันว่า นกกู๋กี้ มีขนาดประมาณ 100-110 ซม. พวกเขาชอบกินผลไม้เป็นส่วนใหญ่ และมักจะบินได้ไกลมาก ๆ จนได้ชื่อว่าเป็น “ยิบซีแห่งพงไพร” ตอนนอกฤดูผสมพันธุ์มักชอบอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่ มีเสียงร้อง เอิก เอิ๊ก เอิก เอิ๊ก

พวกเขาจะทำรังงวางไข่ในโพรงรังที่เป็นไม้ยืนต้นลักษณะขนาดใหญ่ ซึ่งอยู่ในป่าที่ต้องมีความอุดมสมบูรณ์ นั่นคือความเปราะบางของเหล่านกเงือก ถ้าหากป่าถูกบุกรุกทำลาย พวกเขาก็จะไม่มีที่อยู่ และต้องลาจากไปในที่สุด

ถิ่นที่อยู่อาศัยของนกเงือกกรามช้างจะอยู่ในป่าดงดิบจากที่ราบจนถึงที่สูงประมาณ 1800 ม. จากระดับน้ำทะเล แต่อาจพบได้ในป่าเบญจพรรณ หรือตามเกาะต่าง ๆ ด้วย

นกเงือกกรามช้างทั้งสองเพศมีลักษณะที่แตกต่างกัน โดยตัวผู้จะมีหน้าและคอสีขาว กระหม่อมถึงท้ายทอยสีน้ำตาลเข้ม ถุงใต้คอสีเหลืองมีขีดสีดำ ส่วนตัวเมียมีหัวและคอสีดำ ถุงใต้คอสีฟ้ามีขีดสีดำ

ปัจจุบัน นกเงือกกรามช้าง อยู่ในสถานภาพ “ใกล้ถูกคุกคาม” เพื่อรักษาความอุดมสมบูรณ์และความสมดุลของระบบนิเวศป่าไว้ เราจึงอยากเชิญชวนทุกคนมาร่วมกันอนุรักษ์ป่าใหญ่บ้านของนกเงือก ไม่ตัดไม้ทำลายป่า ไม่จุดไฟเผา

ภาพ : นายพจน์ ชินปัญชนะ ผอ.ส่วนอนุรักษ์และป้องกันทรัพยากร และอช.ตาดหมอก

อ้างอิงข้อมูล : มูลนิธิสืบนาคะเสถียร